نگره مقاصد شرعی و رسالت مادری

نویسندگان

عزت السادات میرخانی

استادیار گروه مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس نهله غروی نائینی

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس فاطمه همدانیان

کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مادر کانون پیوند در خانواده است. جایگاه او در طبیعت، جایگاهی ریشه ای است که خلقت و فطرت عالم با آن عجین شده است و این قانون هستی، قابلیت تغییر ندارد و بر اساس این جایگاه ریشه ای کرامتی خاص برای او مقرر کرده، که در وجوه عام خود از وی نفی ضرر و حرج و اکراه کرده است. اسلام در رأس همۀ ادیان، توجه خاصی به نقش محوری این وجود مبذول داشته است. اگرچه متون و نصوص مبنی بر رویکردها و اصول کلی دربارۀ مادر است، جامعۀ معاصر نیاز محسوسی به واکاوای جایگاه و تأثیر مادر در قالب های خردتر دینی برای ارائۀ الگوهای دست یافتنی دارد. در این مقاله، در راستای پاسخ به این که رسالت مادر چگونه در حوزۀ شرع تبیین می شود و آیا این رسالت، قابلیت سطح بندی در این حوزه را دارد یا خیر و همچنین نقطۀ محوری این رسالت بر اهرام کدام یک از عوامل استوار است، سعی داریم جایگاه مادر و رسالت او را در حلقۀ محکم و ناگسستنی مقاصد در شریعت بررسی و رسالت او را در سه سطح کلان، میانه و خرد در حوزۀ شرع ارائه کنیم. بدین ترتیب، در بخش اول به نگرۀ مقاصد شرعی و در بخش دوم به رابطۀ این نگره با مادری (شرح رسالت مادر در مصالح ضروری پنج گانه) می پردازیم. بر حسب بررسی های نگارندگان، نتیجه می گیریم که مادری در دایرۀ توانمندی های زن قرار گرفته و این، عین عدالت است که زن بنا به جهازی که دارد، از جایگاه و نقش مادری می شود. و نیز طهارت مادر در حفظ مصالح پنج گانه نقطۀ محوری در رویکرد اسلام و مقاصد شرع است؛ چرا که مادر امانت دار الهی و حائز پایگاهی ارزشی و یکتا در حفظ انسجام خانواده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقاصد شریعت و جایگاه آن در استنباط حکم شرعی

 مقاصد شریعت عبارت از اهدافی است که در شریعت به‌منظور جلب مصالح و دفع مفاسد بندگان، از ناحیۀ شارع دنبال می‌شود. مقاصد شریعت به اعتبار اهمیت، به ضروریات، حاجیات و تحسینات تقسیم شده‌اند که حفظ دین، جان، عقل، نسل و مال بندگان از مصالح ضروریه تلقی شده است. فقیه به استناد آیات، احادیث معتبر، عقل و بنای عقلا، مشروعیت و موارد مقاصد شریعت را به‌دست می‌دهد. مقاصدی که در منابع شناسایی شده‌اند، در فهم و ت...

متن کامل

چالش‌های عصری و ضرورت واکاوی عفاف و حجاب در آیینۀ مقاصد و اصول شرعی

در جهان کنونی، به‌رغم روند شتاب‌زده توسعه و تحول در زندگی مادی بشر و تنوع در ابزار، در دست‌یابی به مقاصد و اهداف انسانی و تأمین حق امنیت و حریت و بالاخره در بازیابی هویت ملت‌ها، موانع و بحران‌های متعددی ایجاد شده است که به‌شدت اذهان اندیشمندان جوامع را به خود مشغول ساخته است. توسعه پورنوگرافی، اباحی‌گری، تقدم اصالت لذت و قدرت و منفعت بر رعایت حقوق معنوی و حدود اخلاقی، گسترش خشونت، و غیره این پر...

متن کامل

بررسی تطبیقی تزاحمِ تحصیل علم و رسالت مادری در کمال انسانی زن با رویکرد اخلاق کاربردی

جایگاه زنان به عنوان نیمی از جمعیت جهان و نقش آنان در زندگی اجتماعی، امری مؤثّر و تعیین‌کننده است و بررسی و مطالعۀ این امر، با توجه به استعدادها و ظرفیت‌های وجودی آنان، امری ضروری است. رسالت مادری و تربیت فرزند از قابلیت‌های ویژۀ زن، از کمالات اختصاصی و تکلیفی الهی بر دوش اوست که توجه وافی به آن، نیازمند اختصاص فرصت کافی است. از سویی، به‌رغم تعدّد راه‌های وصول به کمال حقیقی، هر انسانی، آگاهانه یا...

متن کامل

چالش های عصری و ضرورت واکاوی عفاف و حجاب در آیینۀ مقاصد و اصول شرعی

در جهان کنونی، به رغم روند شتاب زده توسعه و تحول در زندگی مادی بشر و تنوع در ابزار، در دست یابی به مقاصد و اهداف انسانی و تأمین حق امنیت و حریت و بالاخره در بازیابی هویت ملت ها، موانع و بحران های متعددی ایجاد شده است که به شدت اذهان اندیشمندان جوامع را به خود مشغول ساخته است. توسعه پورنوگرافی، اباحی گری، تقدم اصالت لذت و قدرت و منفعت بر رعایت حقوق معنوی و حدود اخلاقی، گسترش خشونت، و غیره این پر...

متن کامل

نگره ای تطبیقی بر «مادری» در روان شناسی و ادبیات ادیان

از تجلیات ارزشمند زن در جهان خلقت، نقش مادری است. مادری و زنانگی دو مفهومی است که میان آن ها رابطۀ پیچیده ای وجود دارد. هر چند مادری پایگاه اجتماعی است که به آن بهای زیادی داده می شود و از زنان عمدتاً انتظار می رود که این نقش را بپذیرند، اما عملکرد واقعی آن هنوز نامرئی مانده است. در این میان، مذهب و روان شناسی حوزه هایی اند که در از دو زاویۀ تشبیه و تفاوت به جایگاه و نقش مادر در زندگی فرد پرداخت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه زنان

جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۱۱۷-۱۴۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023